حوادثی همچون برخورد و تصادف کشتی ها می تواند خسارت های جبران ناپذیر انسانی و اقتصادی بالایی را به بار آورد، شاید تاریخ ۱۶ دی ماه سال ۹۶ یکی از روزهایی باشد که همیشه در تقویم یادآور حادثه ای غم انگیز خواهد بود، خبر تکان دهنده برخورد نفت کش ایرانی (سانچی) و یک کشتی فله بر چینی به همراه خبر انفجار و آتش سوزی بزرگی که اتفاق افتاده بود از همان ابتدا ناراحتی و تاسف بسیاری را به همراه داشت.
کشتی سانچی علی رغم تلاش ها برای خاموش کردن آتش نفت کش و نجات دریانوردان ایرانی ، روز ۲۴ دی ماه سانچی به همراه ۲۹سرنشینش غرق شد. شاید فاجعه انسانی اتفاق افتاده ، غیر قابل جبران میباشد ولی در ادامه نیم نگاهی به کلیات بیمه ای این حادثه و نحوه پرداخت خسارات پیش آمده می پردازیم.
سانچی که بود؟
نامش سامان بود و به دلیل تحریم ها مجبور به تغییر نام و تغییر پرچم شد. نامش سانچی شد و پرچم تانزانیا را گرفت . برای شرکت ملی نفتکش ایران در سال ۲۰۰۸ توسط کره ای ها ساخته شد در واقع تحت مالکیت شرکت ایرانی «برایت شیپینگ» و در اجاره یک شرکت کره‌ای بود. جدیدترین استانداردهای جهانی را داشت و از نظر سنی جوان محسوب می‌شد زیرا میانگین عمر کشتی‌ها بین ۱۵ تا ۲۰ سال است. تغییر پرچم برای حمل نفت ایران در زمان تحریم ها انجام گرفت ، با فشارهایی که امریکا اعمال کرد زیر پرچم تانزانیا رفت و از لحاظ قانونی مالکیت اصلی این کشتی کشور پاناما شد.
جدول اطلاعات کشتی سانچی:
| شرکت ملی نفتکش ایران | مالک |
| پاناما | ثبت شده در |
| ۳۲ نفر ) کشته شدند) | سرنشینان |
| ۲۷۴ متر | طول |
| ۵۰ متر | عرض |
| ۱۶۴ هزار تن | حداکثر وزن با بار |
| ۱۳۶ هزار تن میعانات گازی و فراورده‌های دیگر | محموله |
| ۶۰ تا ۷۰ میلیون دلار | ارزش محموله |
| ۳۲ میلیون دلار ) برآورد) | ارزش کشتی |
| ایران، بندر عسلویه | مبدأ |
| کره جنوبی، بندر داسان، شرکت هان‌وا توتال | مقصد |
| ۲۰۰۸ میلادی ) کره جنوبی) | سال ساخت کشتی |
خسارت مالی و جانی سانچی
خساراتی که برای کشتی ها بوجود می آید بر اساس بیمه نامه های انجام شده می توان تقسیم بندی کرد. سانچی دارای چندین بیمه نامه متفاوت بود. بیمه بدنه، بیمه خدمه ، محموله و بیمه P&I، یا بیمه حمایت و غرامت از جمله پوشش های بیمه ای سانچی بودند.
ارزش بدنه بیمه شده، معادل ۳۲ میلیون دلار است ، محموله کشتی ۱۳۲ هزار تن (۹۶۴ هزار بشکه) میعانات گازی و نفت خام سبک از ایران به مقصد کره جنوبی بود که توسط خریدار بار بیمه شده بود، (خریدار یک شرکت نفتی مشترک کره‌ای به نام هان‌وا و توتال فرانسه است). مسئولیت پوشش بیمه فوت و نقص عضو خدمه کشتی و همچنین آلودگی دریا با مرکز بین‌المللی P&I یا کلوپ بین‌المللی کشتی‌ها است. محموله نفتکش شامل میعانات و نوع قرارداد فوب (FOB) بوده است، یعنی خریدار محموله را روی عرشه کشتی تحویل گرفته است. بر این اساس به احتمال قوی مسئولیت محموله برعهده خریدار یا شرکت کره‌ای است. اما با توجه عدم افشای اطلاعات بیمه نامه هنوز اطلاعاتی در باره این بیمه نامه ، بیمه گذار بیمه نامه و ذینفع و زیان دیده این حادثه در دسترس نمی باشد.
خسارات جانی این حادثه نیز به صورت پوشش بیمه مسئولیت قابل جبران می باشد،که روند پرداخت خسارات جانی در کنار خسارات مالی پیش آمده، توسط شرکت های بیمه ای حتما پیگیری و پرداخت می شود. گفته می شود بیمه عمر هر کدام از خدمه کشتی سانچی در شرکت های مختلف بیمه ای بوده و مبلغ بیمه عمر تا ۱۰۰ میلیون تومان به ذینفعانشان به صورت سرمایه فوت پرداخت می شود.
شرکت های بیمه ای که خسارت بیمه ای را جبران می کنند:
۷۰ درصد پوشش های بیمه ای سانچی به صورت بیمه اتکایی تحت پوشش بیمه های خارجی (شرکت بیمه نروژی) و ۳۰ درصد آن برای شرکت های بیمه داخلی بود. ۲۰ درصد این پوشش ها از سوی بیمه البرز و ۱۰ درصد از سوی بیمه ملت انجام گرفته است. از این ۳۰ درصد نیز، درصدی از بیمه‌نامه‌های فوق نزد بیمه مرکزی پوشش بیمه اتکایی داشته اند.
در صورتی‌که این نفتکش خسارت کلی خورده باشد و به‌عبارتی کل خسارت آن Total lost باشد،پرداخت ۱۰ میلیون دلار از خسارت بر عهده شرکت‌های بیمه ایرانی خواهد بود که از این رقم ۵ میلیون دلار سهم دو شرکت بیمه البرز و ملت و ۵ میلیون دلار سهم بیمه مرکزی ایران است.
نتیجه نهایی پرداخت خسارات بعد از بررسی جعبه سیاه و تصمیم گیری های نهایی اعلام می شود. شاید این حادثه باز هم تلنگری باشد برای همه ما برای پررنگ تر شدن بیمه نامه ها در زندگی روزمره مان، که حادثه هیچ موقع خبر نمی کند و زمانی که حادثه اتفاق بیافتد دیگر چاره ای برای جبران خسارت وجود ندارد.
اگر علاقه مند به مطالعه درباره بیمه کشتی داشته باشید ، در ادامه به خلاصه ای از بیمه بدنه کشتی می پردازیم:
کشتی هایی که در حال تردد در آب ها می باشند معمولا مورد استفاده به صورت حمل بار فله و یا کانتینر ، جابجایی مسافر، صیادی و نفت کشی قرار می گیرند. شرایط بیمه نامه های کشتی ها بر اساس استانداردهای بین المللی انستیتو بیمه گران لندن ارائه می شود و این بیمه نامه ها در همه موسسات بیمه ای معتبر می باشند.
پوشش های بیمه بدنه کشتی:
-خطر ها و خسارت های وارد به شناور ها
-آتش سوزی و انفجار ،طوفان
-به گل نشستن و یا برخورد با صخره
-تصادم شناور بیمه شده با شناور های دیگر
-برخورد هواپیما یا وسایل مشابه و یا اشیایی که از آنها سقوط کند به مورد بیمه
-برخورد مورد بیمه با وسایل نقلیه زمینی، حوضچه تعمیر و یا تجهیزات و تاسیسات ساحلی
-زمین لرزه
-فوران آتشفشان
-صاعقه
-حوادث ناشی از بارگیری، تخلیه یا جابه جایی کالا
-ترکیدن دیگ بخار
-شکستن شفت
-زیان همگانی و هزینه های نجات
-حوادث دریا، رودخانه، دریاچه یا آب های قابل کشتیرانی
ـ آتش سوزی و انفجار
ـ دزدی توام با اعمال زور توسط افراد خارج از کشور
ـ به دریا انداختن
ـ شکستن یا دچار حادثه شدن تاسیسات یا راکتورهای هسته ای
ـ برخورد هواپیما یا وسیله مشابه دیگر یا اشیائی که از آنها سقوط می کنند
در همه بیمه نامه ها، معمولا شرکت های بیمه نرخ کشتی بر اساس سال ساخت کشتی، نوع کشتی، درجه و نوع طبقه بندی، ظرفیت و تناژ کشتی و قوه محرکه و رچمی که کشتی تحت آن به ثبت رسیده باشد و سایر عوامل مهم محاسبه می شود.
- ۰۳ بهمن ۱۳۹۶
- مقالات بیمه باربری » مقالات بیمه مسئولیت
